اکسپت مقاله به چه معناست؟

پس از این که مقاله برای ویراستار و یا ویراستاران یک مجله ارسال شد، در صورتی که نوشته مورد قبول ویراستاران قرار بگیرد مقاله پذیرش شده است. به فرآیند پذیرفته شدن مقاله توسط ویراستاران مجله، اکسپت مقاله گویند. اکسپت مقاله در اغلب موارد پس از ارسال برخی اصلاحات و اعمال آنها توسط نویسنده انجام می‌گیرد ولی در موارد نادری ممکن است در ارسال نسخه اولیه، اکسپت مقاله توسط ویراستاران انجام گیرد.

مراحل اکسپت مقاله

اکسپت مقاله در مجلات مختلف دارای مراحل متفاوتی است و هرکدام از مجلات مراحل تصویب شده‌ مشخصی برای این کار دارند. در ادامه قصد داریم به یکی از انواع مراحل اکسپت مقاله به صورت کلی اشاره کنیم:

گام اول: ارسال نسخه اولیه

در این مرحله نسخه اولیه‌ای از مقاله نوشته شده برای مجله مد نظر ارسال می‌شود.

گام دوم: ویرایش و کنترل ایرادات تایپی

• در این مرحله مقاله از نظر نگارشی، قالب کلی و ایرادات لغوی احتمالی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت لازم ویرایش می‌شود.
• همچنین ممکن است حروف چینی مقاله در این مرحله توسط ویراستاران مورد تغییر قرار گیرد تا مقاله از نظر بصری زیباتر به نظر برسد.

گام سوم: ارسال مقاله تصحیح شده برای نویسنده مقاله

پس از این که مقاله مورد ویرایش قرار گرفت، برای نویسنده ارسال می‌شود تا ویرایش‌های مذکور را در مقاله اصلی اعمال کند. در این مرحله نکات مد نظر ویراستاران برای نویسنده ایمیل خواهد شد و نویسنده بایستی نهایت تلاش خود را انجام دهد تا تمام جزئیات ذکر شده را رعایت کند؛ مگر اینکه برای اعمال نکردن برخی از اصلاحات دلیل موجهی داشته باشد که در این صورت بایستی دلایل خود را به پیوست برای ویراستار مجله شرح دهد.

گام چهارم: بررسی دوباره مقاله توسط ویراستاران

پس از اینکه نویسنده تغییرات مذکور را روی مقاله اعمال کرد، ویراستاران بار دیگر مقاله را بررسی می‌کنند تا به تایید نهایی برسانند.

گام پنجم: چاپ نسخه اولیه مقاله به صورت آنلاین

در این مرحله در صورتی که مقاله شما مورد قبول ویراستاران مجله قرار گیرد، نسخه آنلاینی از مقاله شما در سایت مجله منتشر می‌شود که برای نویسنده مقاله قابل مشاهده است. پس از این که نسخه اولیه مقاله در سایت مجله قرار داده شد، هیچ ویرایش مجددی برای مقاله مورد قبول نخواهد بود.

گام ششم: انتشار نسخه نهایی

در این مرحله نسخه نهایی مقاله با تایید نویسنده در سایت مجله قرار میگیرد تا در دسترس افراد علاقه مند و محققان قرار گیرد.

نحوه چاپ مقاله isi و چگونگی سابمیت آن

برای ارسال مقاله خود عجله نکنید.

در رابطه با نحوه چاپ مقاله isi گاهی اوقات محققان تصور می‌کنند می‌توانند به محض نوشتن مقاله علمی آن را برای یک مجله ارسال کنند و ایرادات مقاله را به کمک توصیه‌های ویراستار مجله مد نظر ویرایش کنند! این در حالی است که در اغلب موارد این شیوه پاسخگو نیست و ویراستاران در صورت مشاهده ایرادات بیش از حد یا رعایت نکردن قالب کلی، به آسانی مقاله را ریجکت می‌کنند.

برای پیشگیری از ناامیدی حاصل از ریجکت شدن مقاله بایستی اقدامات پیشگیری را انجام دهید. به نظر می‌رسد رعایت قالب استاندارد انجام تحقیقات و نوشتن مقاله، برای ویراستاران از هر اقدام دیگری مهم‌تر باشد. این اقدامات شامل خواندن دوباره مقاله نیز می‌شود. شما بایستی مقاله نوشته شده را چندین و چندین بار در مکان‌ها و زمان‌های مختلف بازخوانی کنید. این بازخوانی‌ها می‌تواند بسیاری از ایرادات مقاله نوشته شده را مشخص سازد. اقدام بعدی درخواست از یک همکار یا محقق دیگر، برای مطالعه مقاله شما و مشخص کردن ایرادات وارد شده است.

یک انتشارت مناسب برای چاپ مقاله خود انتخاب کنید.

انتخاب یک مقاله مناسب می‌تواند شانس پذیرش مقاله شما را افزایش دهد بنابراین در این رابطه از افراد متخصص سوال کنید و حوزه‌های تخصصی مجلات مختلف را بررسی کنید. هم‌چنین توجه کنید که ارسال همزمان یک مقاله برای گرفتن پذیرش از مجلات مختلف اخلاقی نیست و در صورت وقوع چنین اتفاقی، قوانین کپی رایت نویسنده مقاله را محکوم خواهند کرد.

راهنمایی‌ها و حوزه تخصصی مجله مد نظر را به دقت مطالعه کنید.

پس از بازخوانی و ویرایش نوشته، حوزه کاری مجلات مختلف را بررسی کنید و مناسب‌ترین مجله را با توجه به تحقیقات خود انتخاب کنید. این کار شانس پذیرش مقاله شما را افزایش خواهد داد. قدم بعدی دانلود راهنمای نویسندگان از سایت مجله انتخابی است. بدین منظور راهنما را به طور کامل مطالعه کنید و اطمینان حاصل کنید نکات ذکر شده در مقاله شما رعایت شده است.

با انتخاب عنوان و چکیده مناسب، مقاله را برای نگاه اول جذاب سازید.

چکیده و عنوان تحقیق از جهت این که اولین مطالب مشاهده شده از مقاله شما خواهد بود، اهمیت زیادی پیدا می‌کند. نکات زیر را در رابطه با آنها و در نحوه چاپ مقاله isi رعایت کنید:

عنوان: عنوان باید به گونه‌ای انتخاب شود که زمینه اصلی تحقیق را به طور واضح مشخص سازد.

چکیده: بایستی به دقت نگارش شود و هدف تحقیق را مشخص سازد. بایستی به طور خلاصه به مشکل اصلی، یافته‌های اصلی و روش تحقیق اشاره شود.

یک ویرایش اساسی و حرفه‌ای برای کل نوشته خود اعم از چکیده و منابع اعمال کنید.

کلیدی‌ترین ویژگی یک نوشته علمی با کیفیت، وضوح و شفافیت آن است و توصیه می‌شود قبل از ارسال مقاله، این مطلب را به طور کامل در تمام بخش‌های تحقیق مورد ارزیابی قرار دهید. اولین نکته‌ای که توسط ویراستار مقاله ارزیابی می‌شود، شفافیت نوشته است.

یک نامه حمایتی مناسب برای نوشته خود تنظیم کنید.

هرگز نقش نامه حمایتی را برای گرفتن پذیرش از یک مجله مناسب دست کم نگیرید و برای نگارش آن زمان و دقت زیادی به خرج دهید. برخی از افراد غیر حرفه‌ای در نوشتن مقاله، برای تنظیم نامه پوششی، چکیده مقاله را در آن کپی می‌کنند که بسیار اشتباه است. یک نامه پوششی خوب بایستی: اولاً موضوع کلی تحقیق را مشخص سازد، ثانیاً به نوآوری تحقیقات اشاره کند و ثالثاً ارتباط مقاله را با اهداف مجله هدف مشخص سازد.

نکاتی را که ویراستار جهت ویرایش کلی یا جزئی بیان کرده را اعمال کنید.

گاهی اوقات ویراستاران مواردی را برای ویرایش متن اصلی برای نویسنده ارسال می‌کنند که ممکن شامل تغییرات جزئی یا کلی برای اعمال در متن مقاله باشند. در نحوه چاپ مقاله isi این موارد بایستی به دقت و به طور کامل طبق چیزی که ویراستار عنوان کرده است ویرایش شوند و مقاله ویرایش شده برای ویراستار ارسال شود.

آشنایی با چگونگی چاپ مقاله ISI در کمترین زمان

مراحلی که یک مقاله طی می کند تا در یک مجله به چاپ برسد، مسیری زمان بر و طولانی خواهد بود اما برای بسیاری از دانشجویان، مخصوصا کسانی که در انتظار دفاع پایان نامه خود هستند این نیاز وجود دارد تا مقاله خود را سریعا به چاپ برسانند.

همانطور که گفتیم یک مقاله باید مراحل مختلفی از قبیلی داوری، ویراستاری و تولید را بگذراند تا بتواند در یک مجله چاپ بشود و به طبع این موضوع پروسه چاپ مقاله، روندی زمان بر خواهد بود و عوامل متعدد و زیادی در این مدت زمانی چاپ مقاله دخیل خواهند بود. عواملی همچون در دسترس بودن داوران همتا، زمینه تحقیق، نوع تحقیق و فراوانی چاپ ژورنال از این دست هستند.

به دلیل اینکه چاپ سریع مقالات به خصوص در حوزه روانشناسی و پزشکی اهمیت پیدا می کند بسیاری از مجلات شیوه چاپ سریع را نیز در اختیار دارند و بعضی ازمجلات بابت این کار مبلغی از نویسنده می گیرند. فرایند چاپ سریع مقاله، فرایندی است که در آن مجلات در کمترین زمان ممکن اقدامات داوری و پذیرش مقاله را انجام می دهند.

بسیاری از مجلات که چاپ سریع را انجام می دهند شیوه متفاوتی را برای مهمترین و وقت گیرترین مراحل چاپ مقاله به کار می گیرند. این مراحل وقت گیر و مهم، داوری همتای مقاله، بازنگری و پایان رسانی هستند. بسیاری از مجلات که چاپ سریع انجام می دهند پس از بررسی اولیه مقاله که شامل ارتباط موضوع مقاله و اسکوپ مجله، سرقت ادبی، اصالت، دقت و غیره می باشد، پذیرش اولیه می کنند. این نسخه ها که پذیرش اولیه می شوند به عنوان نسخه های بازنگری نشده پابلیش و  به صورت آنلاین منتشر می شوند. بعد از به چاپ رسیدن، این مقالات توسط داوران همتا مورد بازنگری قرار می گیرند و نظرات داوران در کنار مقاله به چاپ می رسد.

برخی از مجله ها مقالات خود را در سیستم عامل های باز مانند PUBPEER یا PUBLON در اختیار قرار می دهند که به رای خوانندگان قرار می گیرد. در نهایت نویسندگان می توانند نسخه های خطی را که به صورت آنلاین در اختیار قرار گرفته اند، مورد بازنگری قرار دهند و در کمترین زمان ممکن مقاله خود را به چاپ برسانند.  

با تمام این اوصاف به یاد داشته باشید که اگرچه زمان کم برای چاپ مقاله می تواند خوب باشد ولی باید برای انتخاب مجله دقت کنید و مجله ای معتبر و با کیفیت انتخاب کنید تا ارزش علمی مقاله شما مناسب باشد. گاهی اوقات صبر کردن برای چاپ مقاله در یک مجله با ارزش علمی بیشتر، می تواند برای شما اعتبار علمی بهتری را فراهم کند.

مراحل اساسی چاپ مقاله

مرحله نوشتن

بر روی پیشرفت منطقی فرآیند تحقیق بیشتر تمرکز کنید تا ترتیب انجام آزمایش.
نگارش و ویرایش مقاله را در یک زمان انجام ندهید.

بر روی کامپیوتر خود یک فایل وورد باز کنید و عناوین اصلی و فرعی را در داخل آن بنویسید، سپس در زیر هر عنوان ایده های مربوط به آن را ذکر کنید. در صورتی که شما در حال نوشتن هستید ولی از صحت عبارات و کلماتی که نوشته اید مطئن نیستید، نگران نباشید. شما می توانید بعدا برگشته و نوشته های خود را ویرایش کنید. در واقع بهترین راه این است که شما نوشتن و ویرایش را همزمان انجام ندهید چون در این صورت شما روند نوشتن را گم خواهید کرد.

موضوع مورد بحث را داخل مقاله گم نکنید.

اگر کسی از شما بخواهد که سریعا در مورد مقاله ی خود توضیح دهید، آیا می توانید به زبان ساده و شفاف آن را شرح دهید؟ موضوع بحث بایستی به صورت شفاف، در قسمت چکیده ی مقاله ی شما و در اولین پاراگراف (حتی در اولین خط) نوشته شود. و  نباید در جایی از مقاله بیان شود که خواننده مانند پیدا کردن سوزن در انبار کاه، در مقاله ی شما  به دنبال آن باشد.

از دوستان و همکاران خود بخواهید تا نوشته شما را بررسی کنند.

یکی از مشکلاتی که ادیتورهای مجلات با آن روبرو می شوند بد نوشته شدن مقالات است. و دلیل آن هم ممکن است این باشد که زیبان مادری نویسندگان مقاله انگلیسی نبوده و نویسنده بعد از ترجمه ویرایش خوبی روی مقاله انجام نداده است.اگر مقاله از لحاظ زبانی و ساختاری ضعیف باشد نمی تواند به خوبی منظور و هدف خود را منتقل کند.

بین المللی بودن خوانندگان مقاله را در نظر داشته باشید.

از آنجایی که مجله ی انتخابی ما یک مجله ی بین المللی است ،پس بایستی در نظر بگیریم که خوانندگان مقاله از تمامی کشورها خواهد بود و ما این مساله را بایستی در مقاله نویسی در نظر بگیریم.

کل رساله دکتری خود را در یک مقاله 6000 کلمه ای نگنجانید.

بعضی از محققان و نویسندگان همه ی اطلاعات رساله دکترای خود را در یک مقاله جمع آوری می کنند اما بهتر است تا مانند نویسندگان با تجربه، از پروژه دکتری خود دو یا سه مقاله استخراج نمایید.

مرحله ی ارسال و ارائه مقاله

مجله مناسبی انتخاب کنید.

قبل از ارسال مقاله به مجله، اسکوپ مجله را بررسی نمایید تا مقاله شما در حیطه ی تخصص مجله باشد.اهمیت این کار واضح است اما باز مقالاتی هستند که به مجلات نامرتبط و نامناسب ارسال می شوند.برای انتخاب مجله مرتبط با مقاله ی خود می توانید اسکوپ مجله و یا مقالات چاپ شده ی قبلی را بررسی نمایید.

از یک روند سابمیت صحیح پیروی نمایید.

به دلیل اینکه اغلب نویسندگان برای مطالعه دستورالعمل های ارسال حتی 10 دقیقه هم زمان صرف نمی کنند، باعث می شوند زمان زیادی از نویسنده و ادیتور هدر رفته و فرآیند سابمیت کردن طولانی تر گردد.

ناقص بودن متن یک دلیل عمده برای ریجکت شدن مقاله است.

از علمی بودن پژوهش و خود و  پرداختن آن به شکافهای موجود در دانش، مطمئن شوید .یکی از دلایل عمده برای مقالاتی که پس از بررسی های دقیق ،ریجکت می شوند، ناقص بودن متن و یا شفاف نبودن دلیل انجام پژوهش است.

چگونگی برخورد با نظر داوران

• پاسخگویی مستقیم به کامنتهای داوران
• اصلاح کردن و ارسال مجدد مقاله به مجله
• به چالش کشیدن داور با یک توجیه خوب

اگر شما توجیه قانع کننده ای داشته باشید می توانید با تغییرات جزیی در بخشی از مقاله، داور را قانع کنید که ایرادات گرفته شده اشتباه می باشد. توجیهات و دلایلی که شما ذکر می کنید اگر شفاف و منطقی باشد، مورد قبول داروران قرار خواهد گرفت.

اندشیدن در مورد سرعت انتشار مقاله در مجله

برخی از مجلات با ایمپکت بالا،پروسه ی داوری طولانی تر و داوری سخت تری دارند و بالطبع احتمال ریجکت شدن مقاله شما در این مجلات بیشتر از بقیه ی مجلات خواهد بود. به همین دلیل اگر شما به مصاحبه دعوت شدید و یا نیاز فوری به چاپ مقاله خود دارید این مورد را بایستی مدنظر قرار دهید.

در نظر داشته باشید که مقالات چاپ شده در مجلات نسخه نهایی مقاله هستند.

زمانی که شما مقالات چاپ شده را مطالعه می کنید از کیفیت مقاله خود نا امید نشوید، زیرا این مقالات، نهایی هستند و بعد از چندین بار ویرایش و اصلاح به چاپ رسیده باشند.

چگونه یک مقاله را به چاپ برسانیم

چاپ کردن مقالات کار خیلی راحتی نیست. مراکزی مختلفی به منظور چاپ مقالات شما وجود دارد که می توانند این کار را برای شما انجام دهد به عنوان مثال آنها می توانند در ژورنال های داخلی و خارجی، روزنامه، مجلات ادبی، روزنامه های اقتصادی و تجاری و حرفه ای مقاله شما را به چاپ برسانند.

البته بهتر از است قبل از چاپ مقاله، دانشجو این نکات را رعایت نماید:

• اعتبارنشریه: حتماً قبل از از چاپ مقاله از اعتبار نشریه مورد نظر اطمینان حاصل نمایید و اینکه در بلک لیست وزارت علوم نباشد.
• موضوع و عنوان مقاله: موضوع مقاله شما کابردی و به روز باشد، تا به راحتی مقاله اتان مورد پذیرش قرار بگیرد.
• درون مایه: درون مایه مقاله شما باید پر بار و مفید و از منابع به روز استفاده شده باشد.
• توجه به منبع: منبع یکی از رکن ها اصلی و اعتبار مقاله حرفه ای می باشد. اگر قصد دارید مقاله شما مورد ملاحظه ناشران قرار گیرد باید منابع گسترده ای را در مقاله خود ذکر کنید.
• چاپ مقاله دانشگاهی فرایند طاقت فرسایی است که مستلزم تعهد زمانی و سخت کوشی زیادی است پس با دقت ژورنال مورد نظر و مربوطه خود را انتخاب کنید که مجبور به دوباره کاری نشوید.

لیست سیاه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

معاون پژوهشی و فناوری وزیر علوم طی نامه ای به روسای دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور لیست سیاه نشریات بی کیفیت و نامعتبر خارجی را که مورد تایید معاونت نمی باشند اعلام می کند.

هدف از انتشار این لیست، ارتقای کیفی هر چه بیشتر تولیدات علمی، پیشگیری از انتشار مقالات ارزشمند پژوهشگران کشور در نشریات نامعتبر خارجی و ایجاد وحدت رویه و یکسان سازی دانشگاه‌های کشور در ارزیابی اینگونه نشریات عنوان شده است.

این سیاهه که از آن به عنوان «فهرست نشریات نامعتبر» (Black list) یاد می شود با همفکری صاحبنظران حوزه های تخصصی و براساس تجربیات دانشگاه‌های مختلف کشور و پس از بررسی‌های دقیق کارشناسی تنظیم شده و روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته است.

این سیاهه به طور مداوم در معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مورد بررسی و بازبینی قرار می‌گیرد و در صورتی که مطابق بررسی‌های بعدی این معاونت، نشریات نامعتبر جدیدی شناسایی شوند، به این سیاهه اضافه خواهند شد. همچنین هر یک از نشریات مذکور در صورت ارتقای کیفیت و برخورداری از سطح علمی قابل قبول، پس از بررسی در کمیته تخصصی مربوطه و تایید این معاونت از این سیاهه خارج خواهد شد و از آن تاریخ، به عنوان نشریه معتبر تلقی خواهند شد.

آخرین سیاهۀ نشریات نامعتبر (Black list Journals)  و جعلی (Fake & hijacked journals) همواره از طریق وب گاه دفتر سیاستگذاري و برنامه ریزي امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوري به آدرسhttp://rppc.msrt.ir منتشرمی گردد.

این بلک لیست در آدرس http://rppc.msrt.ir در دسترس دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور و همچنین تمامی دانشجویان ، اساتید و پژوهشگران عزیز قرار دارد .

در آخرین سیاهه و یا بلک لیست ارائه شده از جانب وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری کشور که در تاریخ شهریور ماه 1396 انتشارگشته است و در دی ماه سال 1397 به روز رسانی شده است ، تعداد 271 نشریه نامعتبر و 59 نشریه جعلی معرفی شده است.

با توجه به ماهیت متفاوت نشریات نامعتبر و جعلی، این دو گروه نشریات از یکدیگر تفکیک شده و در جدولهای جداگانه ای قرار داده می شوند . نکتۀ قابل توجه دیگر، ضرورت توجه به آخرین سیاهۀ منتشر شدۀ این دفتر و لزوم ملاک قرار دادن آن برای شناسایی نشریات نامعتبر است. بنابراین، با انتشار هر سیاهۀ جدید بر روی وبسایت این دفتر، سیاهه های قبلی از درجۀ اعتبار ساقط و سیاهۀ جدید به طور کامل جایگزین آن شده و ملاک قرار می گیرد. به این ترتیب، اعتبار نشریات باید با توجه به عناوین و تاریخ های درج شده در آخرین سیاهه، مورد ارزیابی و تجدید نظر قرار گیرند و از ملاک قرار دادن سیاهه های قدیمی خودداری شود.

درصورتی که به منظور دریافت نمره پایان نامه کارشناسی ارشد، شرکت در مصاحبه دکتری، دریافت مجوز دفاع در مقطع دکتری، دریافت نمره پایان نامه دکتری، فارق التحصیلی از مقطع دکتری، ارتقاء رتبه علمی اعضای هئیت علمی دانشگاهها و کسب امتیازات علمی قصد چاپ مقالات علمی خود در مجلات معتبر داخلی و خارجی را دارید، توصیه می نماییم که در ابتدای کار لیست مجلات نامعتبر وزارت علوم را مورد مطالعه قرار دهید و مجله درستی را انتخاب کنید تا بعدا دچار مشکل نشوید و از امتیاز علمی مقالات علمی و زحمات و نتایج تحقیقاتتان کاسته نشود و بی اعتبار تلقی نگردند.

 ژورنال های معتبر و نامعتبر

۱- ژورنال های معتبر (وایت لیست):

ژورنال هایی هستند که مورد تایید وزارت علوم می باشند و با داشتن مقاله ای در این ژورنال ها کل امتیازات مربوط به آن را می توانید دریافت نمایید.

۲- ژورنال های نامعتبر (بلک لیست):

ژورنال هایی هستند که به دلایل مختلف وزارت علوم و دانشگاه آزاد این ژورنال ها را فاقد اعتبار علمی لازم می دانند.

وزارت علوم و دانشگاه آزاد، هرساله لیست این ژورنال ها را اعلام می نمایند اگر دانشجویی مقاله خود را قبل از تاریخ  ورود یک ژورنال به لیست ژورناهای نامعتبر در آن ژورنال به چاپ رسیده باشد مورد قبول وزارت علوم می باشد ولی در صورتی که پذیرش مقاله مربوط به پس از تاریخ ورود یک ژورنال درون بلک لیست باشد دیگر مورد قبول دانشگاه ها نمی باشد.

۳- ژورنال های جعلی (هایجک):

وزارت علوم و دانشگاه آزاد در زمان های مختلف لیست ژورنال های جعلی یا هایجک را اعلام می نماید. نکته قابل توجه این است که زمان ورود این ژورنال ها به لیست ژورنال های جعلی ملاک نیست و در صورتی که مقاله ای در این گونه ژورنال ها به چاپ رسیده باشد بدون توجه به زمان چاپ مقاله مورد پذیرش و تأیید نخواهد بود.

کارآمدترین روش دانلود مقالات

در این پست می خواهیم یکی از کارآمدترین روش هایدانلود مقالات از سایت science direct را شرح دهیم.

در مرحله اول به صفحه مقاله می روید.

سپس همانطور که مشاهده می کنید ابتدا لینک مقاله به صورت زیر می باشد:

http://www.sciencedirect.com/science/………/etc

حال در ابتدای لینک به بعد از com عبارت .sci-hub.org را اضافه کنید تا لینک به صورت زیر شود:

http://www.sciencedirect.com.sci-hub.org/science/………/etc

حال مقاله به صورت خودکار دانلود می شود.

لازم به ذکر است این روش در اکثر موارد جوابگو می باشد.

یکی از مهم‌ترین موضوعات در دنیای علم و فناوری، دسترسی به منابع علمی معتبر با درجه کیفیت بالا است. دانشمندان و پژوهشگران برای آگاهی از یافته‌های دیگران در زمینه موضوع پژوهشی خود به پایگاه‌های علمی معتبر مراجعه نموده و مقالات علمی مختلفی را که در مجلات معتبر چاپ‌شده‌اند موردبررسی قرار می‌دهند. از سوی دیگر انتشار نتایج پژوهش‌های علمی در قالب‌های مختلفی ازجمله کتاب و مقاله انجام می‌پذیرد. لذا یکی از راه‌های پژوهشگران برای ارائه دستاوردهایشان چاپ مقاله در انواع مجلات علمی معتبر است. ازاین‌رو شناختن مجلات و مقالات علمی که دارای اعتبار کافی به‌منظور استناد علمی هستند از اهمیت بالایی برخوردار است. در اینجا می‌خواهیم به‌طور مختصر به معرفی انواع مجلاتی بپردازیم که دارای اعتبار علمی بوده و در مجامع علمی قابل استناد می‌باشند. پنج دسته کلی این نوع از مقالات به شرح زیر است:

مقالات ISI (آی‌اس‌آی یا Institute for Scientific Information)

ISI پایگاه داده‌ای جامع از مهم‌ترین و معتبرترین مقالات علمی و مجلات چاپ‌شده در سراسر دنیا هست که تمامی اطلاعات و محتوای مربوط به آن‌ها را در خود جای‌داده است. این اطلاعات شامل داده‌های وسیعی از علوم مختلف در مقالات چاپ‌شده از هزاران دانشگاه معتبر است. امکان دسترسی به این منبع بزرگ علمی از طریق سرویس ISIs Web of Science فراهم گردیده و هم‌چنین این امکان را به پژوهشگران می‌دهد که متوجه اعتبار علمی مقالات شوند و تعداد ارجاعات به مقاله را مشاهده کنند.

با توجه به تغییر و به‌روزرسانی تمامی حوزه‌های مرتبط با علم توسط پژوهشگران و دانشمندان، ISI یک‌بار در هرسال کلیه منابع علمی مورد تأیید خود را مورد بازبینی قرار داده و مجلاتی را که از استانداردهای این موسسه عدول کرده‌اند، از بانک اطلاعاتی خود خارج می‌نماید.

هرساله حدود ۲۰۰۰ مجله جدید طبق استانداردهای ISI موردبررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد و تنها حدود ۱۰ درصد آن به بانک اطلاعاتی اضافه می‌شود. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و افزوده شدن به بانک اطلاعاتی ISI مراحل ارزیابی را پشت سر می‌گذارد. یکی از مواردی که موردبررسی قرار می‌گیرد رعایت کردن استاندارهای موسسه ISI است. ازجمله مواردی که در این ارزیابی موردتوجه قرار می‌گیرد این است که باید چکیده، عنوان مقالات و کلمات کلیدی به زبان انگلیسی باشد.

این موسسه هرسال یک گزارش با عنوان “گزارش استنادی مجلات علمی“(Journal Citation Reports) ارائه می‌کند که در آن مجلات موجود در بانک اطلاعاتی با ضریبی به نام تأثیرگذاری رتبه‌بندی می‌شوند. بدین ترتیب یک مجله ممکن است در یک سال مورد تأیید ISI باشد اما سال بعد به دلیل کاهش رتبه علمی، اعتبار خود را ازدست‌داده و از این پایگاه علمی معتبر حذف گردد.

مقالات ISC (آی‌اس‌سی یا Islamic World Science Citation Center)

ازآنجایی‌که ارتقاء سطح علم و دانش و انتشار آن‌یکی از مهم‌ترین ارزش‌های یک جامعه اسلامی هست، کشور ایران نیز به‌عنوان قطب علمی برتر جهان اسلام اقدام به تأسیس مجموعه‌ای تحت عنوان ISC نمود تا بتواند در راستای پیشبرد اهداف علمی جامعه بین‌المللی نقش به سزایی را ایفا نماید. همچنین مهم‌ترین هدف ISC گسترش همکاری بین دانشمندان اسلامی و مراکز علمی هست.

این پایگاه توسط مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری شیراز تهیه‌شده است که بر اساس معیارهای علمی معتبر، مجلات علمی کشورهای اسلامی را تجزیه‌وتحلیل می‌نماید و در رتبه سوم سنجش عملکرد پژوهشی کشورهای عضو این مجموعه (۵۷ کشور) قرار دارد. رتبه اول و دوم این رتبه‌بندی متعلق به ISI (که همان پایگاه استنادی علمی است) و اسکوپوس در هلند هست.

چاپ مقاله معمولاً در نشریات داخلی ازجمله نشریات علمی- ترویجی و علمی- پژوهشی روند طولانی‌تری را نسبت به ISC طی می‌کنند که این روند ممکن است تا ۱ سال هم طول بکشد و بسیاری از افراد با این مسئله مشکل‌دارند درحالی‌که ISC با معرفی بیش از ۸۰۰ مجله در داخل و خارج از کشور به پژوهشگران این فرصت را می‌دهد تا از این امکانات استفاده کنند و مقالات خود را در مجلات ISC به عرصه چاپ برسانند.

مقالات علمی – پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

هدف اصلی در مقاله علمی–پژوهشی “جستجوی حقایق و کشف بخشی از معارف” و نشر آن در  میان افراد، به‌قصد حل مشکل و یا بیان اندیشه‌ای جدید در موضوعی از موضوع‌های علمی روز دنیا هست. چگونگی انجام این روش به‌صورت مطالعه‌ای نظام‌مند، برای یافتن روابط اجتماعی میان پدیده‌های طبیعی است. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع از مقالات، اصالت و ابداع هست که پژوهشگران این حوزه باید توجه ویژه به آن داشته باشند به این معنا که موضوع انتخابی آن‌ها برای اولین بار انتخاب‌شده باشد یا به عبارت بهتر موضوع انتخابی آن‌ها طرحی نوین در حوزه علمی موردنظر ارائه دهد. این موضوع می‌تواند زمینه‌ساز موضوعات تحقیقاتی جدید در آینده شود و به این دلیل اصیل نامیده می‌شود. مخاطبین اصلی این نوع از مقالات، اساتید دانشگاه‌ها، دانشجویان دوره دکتری و کارشناسی ارشد، پژوهشگران شاغل در مراکز علمی، تحقیقاتی و تولیدی هستند.

مقالات علمی – ترویجی

به مقالاتی گفته می‌شود که به ترویج یکی از رشته‌های علوم می‌پردازد و هدف آن ارتقاء سطح دانش خواننده هست و سعی دارد او را با موضوعات جدید علمی آشنا سازد. اصولاً این نوع از مقالات هدفی جز آشناسازی ندارند و می‌توانند ترجمه و یا یک تألیف باشند.

یک مقاله علمی ترویجی یا مرور ادبیات، اطلاعات منتشرشده در حوزه یک موضوع بخصوص در یک محدوده زمانی را موردبحث و بررسی قرار می‌دهد. مقاله علمی ترویجی (مرور ادبیات) می‌تواند خلاصه‌ای از مقالات علمی و منابع موجود باشد اما معمولاً سازمان‌دهی خاص خود را دارد و خلاصه و استنتاج‌ها را ترکیب می‌کند و اطلاعات را در ساختاری نو ارائه می‌دهد. مقاله علمی ترویجی می‌تواند تفسیری جدید از مقالات و کارهای قبلی ارائه دهد یا اطلاعاتی جدید را با تفاسیر قبلی در هم آمیزد، یا سیر جریان پیشرفت فکری حوزه موردبحث و مباحثات مربوط به آن را ترسیم کند.

مقالات کنفرانسی

مقالات کنفرانسی به مقالاتی گفته می‌شود که در کنفرانس‌ها ارائه می‌شوند و نام دیگر آن مقالات Proceeding است. این قبیل مقالات یک مقاله تحقیقی پژوهشی است که عموماً توسط یک یا چند نفر گردآوری می‌شود و همهٔ مقالات تا حد امکان در کنفرانس‌ها پذیرفته می‌شود.

برای ارسال مقالات کنفرانسی مهلت (Dead Line) در نظر می‌گیرند و اگر ارسال مقاله بعد از مهلت ارسال انجام شود رد می‌شود و برای داوری ارسال نمی‌شود. بعد از ارسال به‌موقع مقاله توسط گروه داوری که متشکل از چند نفر متخصص و آگاه به موضوع مقاله هست مورد ارزیابی و داوری قرار می‌گیرد که معمولاً ۲ ماه به طول می‌انجامد. برای ارسال مقالات در کنفرانس‌ها باید مبلغی پرداخت شود که در اصطلاح به آن هزینه ثبت‌نام (Registration) گفته می‌شود که البته می‌توان با پرداخت هزینه ثبت‌نام به‌عنوان شرکت‌کننده و بدون ارسال مقاله در کنفرانس شرکت کرد. برای تشویق شرکت‌کنندگان کسانی که به‌موقع در کنفرانس ثبت‌نام کنند تخفیف در نظر گرفته می‌شود. البته لازم به ذکر است که این نوع از مقالات در صورت داشتن بار علمی و پژوهشی مناسب در ژورنال‌ها هم چاپ می‌شوند.

مقاله نوشته هایی را شامل می شود که در آن ها نویسنده طی یک فرآیند نظام مند اقدام به بررسی مسأله های علمی، اجتماعی، ادبی، اخلاقی و نظایر این ها می نماید و می خواهد از این طریق پژوهش نظام مند و ذکر فرآیند و نتایج آن، استدلال منطقی و نتیجه گیری، نظریه پردازی و غیره موضوعی را ثابت، رد، نفی یا نقد نماید.

مقالات را از نظر هدف  تدوین مقاله به انواع زیر تقسیم می‌کنند:

• مقالات آموزشی
• مقالات ترویجی
• مقالات توصیفی
• مقالات تحلیلی و …

و همچنین مقاله ها بر حسب نحوه ارائه و بنابراین محتوا و صورت به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

۱- پژوهشی- تخصصی

۲- عمومی- اجتماعی